کد مطلب:210973 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:157

هسته مرکزی و تکون تشیع
مقریزی در كتاب خود گمان كرده است تشیع بدعتی از بدعتهای یهود است كه به دست عبدالله بن سباء به ظهور پیوسته پس از او مورخین در این باره تحقیق و تتبع كردند معلوم شد كه مقریزی به خطا رفته تشیع از زمان خود پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم ظاهر گردیده است و بعد هم هر چه خواستند با بمیان آوردن اشیاع و شیعیان بنی امیه و بنی عباس و غیره این نام را كتمان كنند و بپوشانند نشد و اینك شمه ای از مظاهر آن را به نظر خوانندگان می رسانیم.

تردیدی نیست كه پیشرفت اسلام چه از جهت فتوحات و جنگها و مجاهدات و مدافعات چه از نظر اشاعه علم و احكام شریعت و عمل به فروع و تعلیمات قرآن سهم بزرگی نصیب حضرت علی بن ابیطالب ارواحنا فداه می باشد كه از خصایص ممتازه اوست و فداكاری او در این طریق از ممیزات مخصوص بلكه منحصر به او بوده و لذا نسخه فرد گفته اند - هر قدر خواسته اند كتمان كنند و بپوشانند میسر نشده است سبقت او در اسلام كه اول مرد مسلمان و اول مؤمن بقرآن است - توفیق مجاهدت و فداكاری او در مكه از كوه صفا - در تبعید - در دعوت و بیتوته در بستر پیغمبر خدا با علم به آنكه چهل نماینده از چهل عشیره قصد كشتن پیغمبر را دارند - تقدم و تفوق او در علم و قدرت فصاحت و بلاغت - نیروی بازوی او در جنگ



[ صفحه 48]



فتوحات متوالی او در مدت دعوت اسلام - جود و سخاوت بزرگمنشی او عبادت و زهد و تقوای او همه از ممیزات و مخصوص و منحصریست كه در هیچ كس به این اندازه ظهور و بروز نداشته و قوت و قدرت نگرفته.

با این حال پیغمبر اكرم صلی الله علیه و اله و سلم اگر غیر از علی را به خلافت و وصایت معرفی كرده بود شاید مورد اعتراض قرار می گرفت.

نصب و نص بر خلافت، وزارت و وصایت و ولایت امیرالمؤمنین آسمانی بوده و هیچ كس را نمی رسد كه درباره او شك و تردید نماید.

حضرت علی بن ابی طالب در هر واقعه از وقایع موجب پیشرفت اسلام و سهمی به سزا داشت و در تمام مراتب و مراحل هم به حد كمال و علو مقام ارتقاء و اعتلا رسید.

در جنگ بدر شصت و چند نفر از كفار را علی به تنهائی كشت و بیست و چند نفر را علی با قوم با هم كشتند.

در واقعه حنین همه فرار كردند مگر هفت نفر كه شش نفر محافظ پیغمر بودند و علی به تنهائی با دشمن می جنگید.

شگفتی های كار او یكی و دو تا نیست و قابل شماره و حساب نمی باشد و همین حوادث موجب می شد از یك طرف علی محبوب عامه می گردید از طرف دیگر محسود و مبغوص خواص می شد.

در زمان خود پیغمبر صلی الله علیه و اله و سلم مكرر فرمود یا علی انت و شیعتكم الفائزون كه او را با شیعیانش و دوستان ثابت قدمش پیغمبر وعده رستگاری داده است و ما در كتاب سر تفوق الشیعه این حقیقت را به اثبات رسانیده ایم.

چون پیغمبر خدا (ص) علی را در غدیر خم به صراحت لهجه و خصوصیات دیگر شخصا سردست بلند كرد با تمام ممیزات معرفی و منصوب فرمود سبب بغض و عداوت و كینه و حسد دشمن شده و سقیفه بنی ساعده را در حالی كه هنوز جسد پیغمبر صلی الله علیه و اله و سلم روی زمین بود برپا كردند و القاء شبهه نمودند كه پیغمبر خلیفه معین نكرده است و خود به خود طبق نقشه مقام خلافت را به اسامی مختلفه خلافت الله خلافت رسول الله خلافة الخلق احراز كردند و بعد به صورت ولایتعهدی بدست یكدیگر چون گوی سپرده دست به دست دادند.

ولی برای بزرگ نمودن خود و تحقیر علی بن ابی طالب ناچار شدند جعل حدیث كنند تا بر گردن مردم سوار شوند و دیدیم كه چه احادیثی جعل شد و چه عواملی پیدا شد تا 25



[ صفحه 49]



سال گذشت ناچار علی را آوردند و بر مسند خلافت نشاندند اما رقیب دیگری به میان آمد و جنگهای جمل و صفین - نهروان را برپا كرد و عقاید ملل و نحل مختلفی پدیدار گردید و راه اغوا و ضلالت رهبری شد تا بالاخره علی را كشتند و به كام دل رسیدند.

اما آنها كه گوهر وجود شخصیت علمی علی را شناخته بودند از عقاید خود برنگشتند و انحرافی نیافتند و سخت دنبال كار خود به پیروی علی علیه السلام می رفتند.

پس تشیع از زمان خود پیغمبر در میان بود و قرآن هم حاكی این كلمه و معانی عالیه او درباره پیغمبران و اولیای او در گذشته بوده و خاتم النبیین هم علی را به بزرگواری و پیروان او به شیعه یاد و دعا فرمود و شیعه در همان عصر و اعصار پس از او همچنان بر كار خود ادامه می داد تا به كمال خود رسید.

یكی از ممیزات شیعه این است كه از باب مدینه علم درس كمال و فضیلت آموخته اند و در مشعلداری دانش و بینش پرچم معارف و فرهنگ همیشه به دست آنها بوده است.

شیعه همواره نگهبان علم و دانش بوده و پیوسته حمایت از احكام و اصول و فروع شریعت می كرده است و در نشر معارف از فضایل و مناقب رهبر بزرگوار خود كه این همه علم و دانش به آنها آموخته یاد كرده و سپاس و تشكر و تقدیر نموده است.

شیعیان علی علیه السلام از طبقه فاضله بشر و از دانشمندان و منبر زین صفوف آدمیان هستند و اكثر آنها عمر خود را در میان كتابخانه ها و مدارس و مساجد طی كرده و حقایق علمی را كه از شاه ولایت فراگرفته اند به دیگران آموخته اند.

نكات و دقایق علمی - اسرار و حقایق تاریخی - حكمت و فلسفه عقلی و دقت در علوم طبیعی و ریاضی همه از خواص این طایفه فاضله است این ها بودند كه همیشه مورد خشم و غضب در درجه اول به سعایت بداندیشان و بعد مورد لطف و محبت سلاطین امرا و بزرگان قرار می گرفتند - و طبقه فاضله مسلمین و مؤمنین را این صف تشكیل دادند.

شیعه امامیه بود كه زندگانی خود را وقف اعتلا و ارتقاء احكام دین نمود و در نشر و اشاعه علوم و فنون اسلامی فداكاری و مجاهدت بی حد و حصری كرد - آنها همانطور كه در زمان خود پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم به تهذیب نفس مشغول بودند در ادوار بعد هم به نشر علوم و تنزیه خویش و دیگران می پرداختند و چه فداكاری و از خودگذشتیگها كه نشان دادند - چه جانبازی و قربانی كه نمودند تا دین را حفظ كردند و به پیروی از ائمه معصومین مصالح نوع



[ صفحه 50]



را بر منافع شخصی ترجیح دادند تا به كمال مطلوب رسیدند.

سیوطی در الدر المنثور در تفسیر آیه شریفه اولئك هم خیر البریه می نویسد ابن عساكر از جابر بن عبدالله انصاری روایت كرده كه پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم علی را صدا كرد فرمود

والذی نفسی بیده ان هذا و شیعته لهم الفائزون یوم القیمه و نزلت ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات اولئك هم خیر البریه

یعنی به حق خدائی كه جان محمد به دست قدرت اوست این علی و شیعیانش در روز قیامت رستگاران هستند و این آیه درباره آنها نازل شده كه می فرماید كسانی كه ایمان آورده اند و عمل نیكو دارند آنها بهترین نیكوكاران می باشند - یعنی علی و شیعیان او بهترین طبقه فاضله نیكوكار امت اسلام هستند.

ابن عدی از ابن عباس روایت كرده كه امام صادق علیه السلام فرمود در شأن نزول آیه ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات

پیغمبر به علی فرمود انت و شیعتك یوم القیامة راضون مرضیون

مردویه از علی علیه السلام نقل می كند كه پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم به من فرمود قال لی رسول الله الم تسمع قول الله ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات اولئك هم خیر البریه اولئك انت و شیعتك و موعدی و موعدكم الحوض اذا جائت الامم للحساب تدعون غمرا محجلین انتهی

فرمود آن كسانی كه ایمان آورده و عمل صالح كرده اند آنها بهترین نیكوكاران هستند و آنها تو و شیعیان تو می باشید كه وعده گاه ما سر حوض كوثر است وقتی كه همه امم برای حساب دعوت می شوند تو آنها را به حساب می خوانی.

ابن حجر در الصواعق از دار قطنی نقل می كند كه ام سلمه گفت شنیدم پیغمبر به علی علیه السلام فرمود یا علی انت و اصحابك فی الجنة انت و شیعتك فی الجنة تو و یارانت و تو و دوستانت و پیروانت در بهشت هستید.

ابن اثیر در نهایت در ماده قمح می نویسد ان رسول الله قال لعلی انت ستقدم علی انت و شیعتك راضین مرضیین... علیك عدوك غضابا مقمحین ثم جمع یدیه الی عنقه لیریهم كیف الأقماح

یعنی یا علی تو و شیعیانت راضی و مرضی هستید و دشمنان بر شما دست تجاوز بهم



[ صفحه 51]



می دهند - سر به هوا می باشند - آنگاه دست را در پشت گردن به هم بست فرمود این طور است معنی اقماح - یعنی برای غصب حق تو دست به دست هم می دهند.

زمخشری در ربیع الابرار از پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم نقل كرده كه فرمود.

اذا كان یوم القیامة اخذت بحجزة الله تعالی و اخذت انت بحجزتی و اخذ ولدك بحجزتك و اخذ شیعة ولدك بحجزهم فتری این یؤمر بنا

فرمود یا علی روز قیامت كه می شود من ساق عرش الهی را می نگرم و تو ذیل دامن مرا خواهی گرفت و فرزندان تو لباس تو را به دست می گیرند و شیعیان تو دامن آنها را می گیرند آن وقت معلوم می شود كی به ما ایمان آورده و كی از ما روگردان شده است.

ما این احادیث را برای عظمت مقام شیعه آوردیم تا صواب كار و راه راست و صحیح آنها روشن گردد و اهل تتبع و تحقیق می دانند با داشتن این اخبار و احادیث كه بزرگان اهل سنت درباره علی و شیعیان او روایت كرده اند تعصب و رنگ مذهبی نیست بلكه حقیقت و راه مستقیم و صاف و روشن و كوتاه متصل به مطلوب است این روش از قوت ایمان و یقین به صحت روایات نبوی و بزرگواری و كرامت علی علیه السلام می باشد كه جمعی را بر تحكیم مبانی تشیع و مزایا و مختصات آن واداشت و حق دارند بدان مفاخره كنند چه اگر در حقیقت و صفا و وفا به دنبال آن بروند به كمال مطلوب می رسند.

پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم و اصحابش علی را شناختند و ایرانیان گوهر وجود او را دریافتند و او را از اركان علم و فضیلت و دین دانستند - و به فرمان پیغمبر اطاعت او را واجب شمردند.

علی بن ابیطالب مردی بود كه دین به وجود او شناخته شد مفهوم شجاعت - عبادت انفاق - ایثار - فداكاری از وجود او پدیدار شد - او باب مدینه علم، منادی سلونی قبل ان تفقدونی مباهی به لو كشف الغطاء ما ازددت یقینا بوده

و شیعیان علی آنها كه به امامیه شهرت یافتند آن گوهر تابناك را شناختند و به پیشوائی او مفتخر هستند كی آنها را رهبری می كند كه به حتم و یقین در آغوش سعادت می رساند.

ابومحمد حسن نوبختی در كتاب «الفرق و المقالات» می نویسد

الشیعه هم فرقة علی بن ابیطالب المسمون بشیعة علی زین النبی و بالعدة معروفون بانقطاعهم الیه والقول بامامته منهم المقداد بن الاسود و سلمان الفارسی



[ صفحه 52]



و ابوذر الغفاری و عمار بن یاسر و من دافق مودته مودة علی و هم اول من سمی باسم التشیع من هذه الامة

شیعه فرقه ای هستند كه پیروان علی در زمان پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم بدان شهرت یافتند و آنها معروف به پیروی علی و امامت او می باشند و مشهورترین آنها زمان خود پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم مقداد بن اسود و سلمان فارسی - ابوذر غفاری - عمار بن یاسر و غیره می باشند و آنها اول كسی هستند كه به تشیع شهرت داشته اند.

حاجی خلیفه در كشف الظنون از كتاب الزینة تألیف ابن حاتم سهل بن محمد سجستانی چنین نقل كرده:

ان لفظ الشیعه فی عهد رسول الله كان لقب اربعة من الصحابه سلمان الفارسی - ابی ذرالغفاری - مقداد بن الاسود الكندی - عمار بن یاسر.

ابن ابی الحدید می گوید: ان القول بتفضیل علی قول قدیم قال به كثیر من الصحابه و التابعین فمن الصحابه و المقداد و ابوذر و سلمان و جابر بن عبدالله و ابی بن كعب و حذیفة و بریده و ابوایوب و سهل و عثمان ابن حنیف و ابوالهیثم بن التیهان و خزیمة بن ثابت ذوالشهادتین و ابوالطفیل و العباس بن عبدالمطلب و بنوه و بنوهاشم كافة و بنو عبدالمطلب كافة و كان الزبیر من القائلین به فی بدء الامر ثم رجع و كان من بنی امیه قوم یقولون بذلك ثم قال و اما من قال بتفضیله علی الناس كافة من التابعین فخلق كثیر كاوس القرنی و زید بن صوحان و صعصة اخیه و جندب الخیر و غیرهم ممن لا یحصی

یعنی در تفضیل علی بن ابیطالب قدماء قائل بودند و از اصحاب و تابعین بسیار هستند كه این اسامی را می شمارد و می گوید قابل اشاره و احصاء نیستند و همه آنها به تشیع شهرت داشتند - و معتقد به تفضیل علی بن ابیطالب علیه السلام بوده اند.